Dụng cụ cắt gọt kim loại (hay còn gọi là Dụng cụ cắt) là bất kỳ một cung cụ nào được sử dụng để loại bỏ vật liệu khỏi chi tiết gia công. Bài viết này sẽ cùng quí vị tìm hiểu chung về ngành dụng cụ cắt gọt.
1. Các loại dụng cụ cắt gọt kim loại
Nói đến việc phân loại dụng cụ cắt thì vô cùng đa dạng. Việc phân loại dụng cụ theo ứng dụng gia công cho máy phay, may tiện, máy khoan cần…
Được sử dụng để gia công lỗ chạy trên máy khoan chuyên dụng, máy phay. Mũi khoan thì gồm có mũi khoan chuôi trụ và mũi khoan chuôi côn.
Là loại dao cắt được sử dụng nhiều nhất trong gia công. Được sử để phay rãnh, phay biên, phay copy, phay bậc. Với thiết kế đa dạng, phức tạp cho từng ứng dụng gia công khác nhau. Để lựa chọn được dao phay ngón hợp lý tiết kiệm chi phí sản xuất tham khảo bài viết “Cách chọn dao phay ngón”
Là loại dao được sử dụng cho máy tiện CNC, máy tiện cơ. Dao tiện bao gồm: dao tiện trụ trơn, dao móc lỗ, dao cắt đứt, dao rẻ rãnh, dao tiện ren…
Là phương pháp gia công tinh trên các lỗ đã được khoan, khoét hoặc tiện. Lượng dư gia công 0.05~0.5mm
Là phần lưỡi cắt được gắn mảnh (thường là hợp kim) để tiết kiệm chi phí, cũng như tiện lợi cho việc thay thế.
Là dụng cụ dùng để tạo ren, nó là phương pháp phổ biến nhất để tạo ren. Dùng để tạo ren lỗ hoặc ren ngoài. Theo hình dạng mũi taro thì gồm: mũi taro thẳng, mũi taro xoắn, mũi taro nén.
2. Các yếu tố của dụng cụ cắt gọt kim loại
Vật liệu làm dụng cụ cắt là yếu tố quan trọng quyết định năng suất của dao. Năng suất công tác của mọi loại dụng cụ cắt. Phụ thuộc rất nhiều vào khả năng giữ được tính cắt trong một khoảng thời gian dài. Dao cần đảm bảo các yêu tố sau :
Độ cứng
Thường vật liệu cần gia công trong cơ khí chế tạo là thép, gang… có độ cứng cao, do đó để cắt được vật liệu làm dao cần có độ cứng cao hơn (60-65 HRc).
Độ bền cơ học
Dụng cụ cắt thường phải làm việc trong điều kiện rất khắc nhiệt : tải trọng lớn không ổn định, nhiệt độ cao, ma sát lớn, rung động… vì vậy dễ làm cho phần đầu lưỡi dao bị sứt mẻ. Do đó vật liệu làm dao cần phải có độ bền cơ học (uốn, kéo, nén) càng cao càng tốt.
Tính chịu nóng
Ở vùng cắt nơi tiếp xúc giữa lưỡi cắt và chi tiết gia công do kim loại bị biến dạng và ma sát… nên nhiệt độ nên rất cao (700-800ºC). Ở nhiệt độ này vật liệu làm dao có thể bị thay đổi cấu trúc. Do chuyển biến pha làm giảm tính năng cắt gọt. Vì vậy phần cắt của dụng cụ cắt phải có tính chịu nóng tốt. Nghĩa là chịu được nhiệt độ cao trong 1 thời gian dài.
Tính chịu mài mòn
Làm việc trong điều kiện nhiệt độ cao, mài mòn lớn thì việc dao bị mài mòn là điều thường bị xảy ra. Thông thường vật liệu càng cứng thì khả năng chống mài mòn càng tốt. Tuy nhiên ở nhiệt độ 700-800ºC thì hiện tượng mài mòn cơ học không còn là chủ yếu nữa. Mà ở đây sự mài mòn chủ yếu do chảy dính (bám dính vật liệu gia công và lưỡi cắt). Ngoài ra do việc giảm độ cứng ở phần lưỡi cắt do nhiệt độ cao. Dẫn đến hiện tượng mài mòn xảy ra càng nhiều hơn. Vì vậy vật liệu làm dụng cụ cắt phải có chịu mài mòn tốt.
Tính công nghệ
Vật liệu làm dụng cụ cắt phải dễ chế tạo : dễ rèn, cán, dễ tạo hình bằng cắt gọt, dễ nhiệt luyện…Ngoài ra vật liệu làm dao phải có tính dẫn nhiệt tốt, độ dai, giá thành rẻ.
3. Vật liệu làm dụng cụ cắt gọt kim loại
- Thép dụng cụ (Thép cacbon) – Đây là vật liệu được dùng làm dụng cụ cắt trước đây, nó là thép cácbon chất lượng cao, có hàm lượng các bon cao, ta có thép các bon dụng cụ và thép hợp kim dụng cụ.
- Thép gió (HSS) – Thép gió thật ra là thép các bon có hàm lượng cácbon rất cao (0,95%) và hàm lượng khá cao của vônfram (18%) crôm (4,6%) . Thép gió có độ cứng, độ bền mòn cao, nó có độ bền nhiệt khá cao (550 – 600 oC). Tốc độ cắt đến 50 – 60 mét/phút.
- Thép hợp kim (Carbide) – Hợp kim cứng là tên gọi chung của loại vật liệu có gốc là hợp chất của cácbon và các kim loại như volfram, titan, tantan, và chất kết dính là coban. Thông thường người ta dùng hai loại hợp kim cứng là: BK, TK, TTK.
4. Các hãng sản xuất uy tín trong lĩnh vực dụng cụ cắt gọt kim loại
Hiện nay trên thế giới có rất nhiều hãng sản xuất về dụng cụ cắt có thể kể đến: Sandvik (Thụy điển), Guhring (Đức), Iscar, (Mitsubishi (Nhật Bản), OSG (Nhật bản), YG (Hàn Quốc), Cogo (Hàn Quốc), Hitachi (Nhật Bản)…
Với mỗi hãng đều có những thế mạnh vượt trội riêng. Việc lựa chọn sử dụng hãng nào, dụng cụ là gì là không hề đơn giản. Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn. Lựa chọn dụng cụ cắt phù hợp nhất với tiêu chí chất lượng, giá thành cạnh tranh.
